මාතා පිතු උපට්ඨානං

ශාන්ති නායක තිලෝගුරු අමාමෑනී බුදුරජාණන් වහන්සේ මවගේ පියාගේ ගුණ බොහෝ අවස්ථාවල ගෙනහැර දැක්වූහ. මහා බ්‍රහ්මයා සියලු ලෝ වැසි සත්ත්වයන්ට මෙත්තා, කරුණා, මුදිතා, උපේක්ෂා ගුණ යම්සේ පතුරුවන්නේද? එසේ මව පියා දරුවන්ට මේ ගුණ පතුරුවනවා

අපට කිසිම – කායික මානසික දුකක් දෙමාපියන් දෙන්නේ නැහැ. දරුවන්ට සැප ලබා දීමටයි මව පියා වෙහෙසන්නේ.

ඒකයි මෙත්තා හෙවත් මෛත්‍රිය කියන්නේ. දුකට පත් සියලු අවස්ථාවලදී ජීවිතය පරදුවට තබා වහාම ක්‍රියාත්මක වී දුකෙන් මුදවා ගැනීමයි කරුණාවේ මහිමය කියන්නේ.

මේ සතර බ්‍රහ්ම විහරණ හෙවත් ගුණ ධර්ම අපට වෙනත් කිසිවෙකුගෙන් බලාපොරොත්තු විය නොහැකිය. දෙමාපියන් අපට මේවා දෙන්නේ මුදල්, තාන්න – මාන්න, කීර්ති – ප්‍රශංසා බලාපොරොත්තුවන් ද නොවේ.

මුල් ළමාවිය’ සංවර්ධනයේ දරුවාට අත්පොත් තබන්නේ් මව, පියායි .

හොඳ නරක කියාදී ගුණධර්මයෙහි පිහිටුවීම මුලින්ම සිදුවන්නේ මව හා පියාගෙන්.

‘ආහුනෙය්‍ය’ යනු පිදීමට සුදුස්සෝ යනුයි. බුදුපියාණන් වහන්සේ තම ශ්‍රාවක සංඝයාට ඇති ගුණයන් මවටද පියාටද ඇති බව පෙන්වා දුන්නා

මංගල සූත්‍රයේදී ‘මාතා පිතු උපට්ඨානං..’ යනුවෙන් මව්පියන්ට උපස්ථාන කිරීම මංගල කරුණක් බව පෙන්වා දුන්නා.. මෙලොව වශවෙන් පැමිණෙන උවදුරුත් පරලොව වශයෙන් පැමිණෙන උවදුරුත් දුරු කරන්නේ නම් එය මංගල කරුණකි. දෙමාපියන්ට සලකන විට ඒ අය අප මේ ලෝක වශයෙන් ආරක්ෂා කරනවා. ගුණ ධර්මයන්ගෙන් පෝෂණය කරලා තුනුරුවන් වෙත යොමුවීම නිසා මිය ගිය පසු සුගතියට යාමට හේතුවෙනවා. ඒකයි දෙමාපියන්ට සැලකීම මංගල කරුණක් වන්නේ.

‘මාතුපෝෂක’ ජාතක කථාවේදී පුතා මව කරේ තබාගෙන මුහුදේ පිහිනුවා. මව පුතාට බුදුවීමට නියත වරම් දුන්නා. ඒ ‘බුදු මව‘ නිසා – පුතාට බුදුවිමට වරම් දුන්න බැවින් මේ සසරේ සැරිසරන දුකට පත් බොහෝ සත්ත්වයන් බුදුන් දැක නිවන් දැක්කා.

යම් පුතෙක් දුවෙක් තම මව පියා වයස ගිය පසු හැකියා තිබෙද්දීත් සලකන්නේ් නැත්නම් ඔවුන් වසලයන් බවත් පිරිහීමට පත්වන බවත් බුදුපියාණන් වහන්සේ පෙන්වා දුන්නා….

චින්තන ශක්තියක් ඇති බුද්ධිමත් මනුෂ්‍යයන් වශයෙන් අපගේ යුතුකම් මනුෂ්‍යකම් හරියට ඉටුකරනවානම් කිසිසේත් ‘දූ දරු, මව්පිය සබඳතා’ බිඳ වැටෙන්නේ නෑ. උතුම් දරු සම්පත ප්‍රාර්ථනා කරන දෙමාපියන් තම කුසට දරුවකු පැමිණි පසු ‘ගැබ් පෙරහර’ නමින් උපදින්නට පෙර දරුවා වෙනුවෙන් කළයුතු පූර්ව කෘත්‍යයක් කිරීමක් අප අතර චාරිත්‍රයක්ව තියෙනවා.

. මව , පියා දෙදෙනාම ඉතාමත් කාරුණිකව මේ කාලය ගත කරනවා. මෛත්‍රිය, කරුණාව දයාව වැඩෙන සිතුම් පැතුම් නිරවුල් මානසික වාතාවරණයක් දෙදෙනාව සනසා ගන්නවා. මව නිතරම ආගමික පරිසරයකට යොමු කරනවා. ගුණවත්, නැණවත් ශක්තිමත් වීරෝදාර දරුවන් බිහිවන්නේ මවගේ පියාගේ මානසික කායික යහපත් ක්‍රියාදාම මෙන්ම පෝෂ්‍යදායි ආහාර ලබාදීමෙන්.

පින්වත් ගුණවත් දරුවන් බිහිවීම සමාජයේ නිවීමට හේතුවක්.. සැනසීමට හේතුවක්. දෙමව්පියන්ට නොසැලකීම පිරිහීමට හේතුවක්. තිරිසන් සතුන් පවා තම දරුවන්ට අසීමිත සෙනෙහසක් දක්වනවා…

උසස් මානසික ශක්තියක් ඇති බුද්ධිමත් මනුෂ්‍යයන් වන අප මේ සර්ව සාධාරණ මව්පිය සබඳතාවය ගැන දෙමාපිය, දූ දරු සබඳතාවය ගැන සිතා විමසා බැලිය යුතුයි. මේ ගැන විමසීමේදී කිසිසේත් අපට අපේ වගකීම්වලින් බැහැර වීමට පැහැර හැරීමට හැකියාවක් නැ. බුදුපියාණන් වහන්සේ ‘මව්පිය සෙනෙහස’ පැහැදිලි කර දුන්නේ මේ ආකාරයටයි.

‘මහණෙනි! දෙමාපියන්ගේ පුත්‍ර සෙනෙහස තම සිවිය සිඳගෙන හමේ නතර වෙනවා. හම සිදුරු කරගෙන මස්වල නතර වෙනවා. මස් සිඳගෙන නහරවැල නතර වෙනවා. නහර සිඳගෙන ඇටකටුවල නතර වෙනවා. ඇට සිඳගෙන ඇට මිදුලුවල නතර වෙනවා.

ලෝකයෙහි ඇත්ත ඇති සැටියෙන් සියල්ල දක්නා නුවණින් දුටු ගෞතම බුදුපියාණන් වහන්සේ විසින් මව්පිය සෙනෙහස ඉතා අර්ථවත්ව හේතු සාධක සහිතව මිනිස් සමාජයේ මහා බලයක්ව පවතින බව අපට හමුනොවන බුද්ධියට ගෝචර නොවන පැතිකඩක් ඉතා පැහැදිලිව පෙන්වා දුන්හ. අප දරුවන් වශයෙන් මේ ගැන සිතා විමසා බලා දෙමව්පියන් ගේ ගුණ ගැන සිතා මානුෂිකත්වයෙන් වටහා ගත යුතුයි. දරුවන් සම්බන්ධව ඇති මව්පිය ස්නේහය තම නහර ඇටමිදුලු වල කිඳාබැස ගෙන ඇතිබව නිසාම මහා බ්‍රහ්ම ගුණ දෙමව්පියන්ට තියනවා…

                                       ගුණ ගරුක සමාජයක් ලෙස මේ අගය වටහා ගනිමු…