බුද්ධ චරිතයෙන් පිළිබිඹු වන ආගමික සහජීවනය

බුදුරජාණන් වහන්සේ ලොව පහළ වූ සමය වන විට භාරත සමාජය විවිධ ආගම් හා දර්ශනයන්ගෙන් ගහනව පැවතුණි . විවිධ ආගමික ඇදහීම් හැට දෙකක් පමණ වූ මිථ්‍යා දර්ශන එවකට තිබුණු බව පොතපතෙහි සඳහන් වේ . මෙසේ විවිධ දෘෂ්ටි ගත් නායකයෝ සිය දහස් ගණනකින් සිටියා. තම තමන්ගේ ආගම් දර්ශන උසස් ලෙස විමුක්තිය ලැබිය හැක්කේ එයින් පමණක් ලෙස අනෙක් ආගම් මිත්‍යා ඒවා ලෙස ඒවායින් විමුක්තිය ලැබිය නොහැකි ලෙස තම තමන්ගේ ආගම් හා දර්ශන උත්කර්ෂයෙන් වර්ණනා කළ අගය කළ ශාස්තෘන් අතර බුදුරජාණන් වහන්සේ ද සිය ධර්මය ලෝ වාසීන් ඉදිරියේ ප්‍රකාශ කළ සේක.

බුදු සසුනෙන් බැහැර අන්‍ය ආගමික නායකයන් ප්‍රකාශකර සිටියේ සිය ආගම් හා දර්ශනයන් සත්‍ය දර්ශනයන් හැටියටයි. අනෙක් ආගම් සියල්ල මිත්‍යා ආගම් ලෙසට ප්‍රකාශ කළ සිටි අතර ප්‍රසිද්ධ සාස්තෘන් හැටියට ජීවත් වූ ෂට් ශාස්තෘවරුද බමුණු පූජකයෝ ද මෙසේ ඔවුන් ඔවුන්ගේ ආගම් උත්කර්ෂයෙන් මහජනයා ඉදිරියේ වර්ණනා කළහ අනිත් ආගම් හෙළා දුටුවා.

බුදුරජාණන් වහන්සේ ද එකල භාරත සමාජයේ ආගම් දර්ශනය ඉදිරිපත් කළ අනෙකුත් ශාස්තෲන් අතරම ජීවත් වූහ උන් වහන්සේ තමන් වහන්සේගේ ධර්මය මහජනයා ඉදිරියේ ප්‍රකාශ කළ සේක ජනයාට එය ඒත්තු ගන්වා මහජනයාට එය ඒත්තු ගැන්වූ සේක උන් වහන්සේ තමන් වහන්සේගේ ධර්මය මහජනයාට ඉදිරිපත් කළ ආකාරය හා පිළිවෙලට අවබෝධ කරපු ආකාරය අනෙක් ශාස්තෘන්ගේ ක්‍රියා ඉඳුරාම වෙනස් කරවීමට සමත්විය බුදුරජාණන් වහන්සේ එහිදී අනුගමනය කළ පිළිවෙළ අනුව අන්‍යාගම් කෙරෙහි උන්වහන්සේ දැක් වූ ආකල්පය කුමක් දැයි ද පැහැදිලි වෙයි

අන්‍ය ආගමික නායකයෝ සිය ආගම පිළිගන්නේ යැයි අන්‍යන්ට බල කළහ බ්‍රාහ්මණ පූජකයෝ කොටසකට තම ආගම ඇදහීම තහනම් කළහ රජවරුන් සිටුවරුන් ආදී කුලවතුන් පමණක් යාග හෝම පුදපූජා කළ කළයුතුයැයි කියා සිටියහ බුදුරජාණන් වහන්සේ තමන් වහන්සේගේ ධර්මය පිළිගැනීමට කිසිවෙකුට බල නොකළ සේක ඇවිටිලි නොකළ සේක විමසා බලා වැටහේනම් පිළිගන්නැයි උන්වහන්සේ ප්‍රකාශ කළ සේක

ආගමක් පිළිගැනීම හෝ නොපිළිගැනීම ඒ ඒ පුද්ගලයින් සතු වගකීමක් තම බුද්ධියට නිවැරදි යැයි වැටහේ නම් පමණක් සිතට එකඟ වන්නේ නම් පමණක් යමක් පිළිගන්න මේ අදහස අනෙක් ආගම් කෙරෙහි බුදුරජාණන් වහන්සේ දැක්වූ සහනශීලී තත්ත්වයේ එක් අංශයක් මෙය ඉතා වැදගත් එමෙන්ම අගයකළ නිදහසක්

බුදුරජාණන් වහන්සේ කාලාම සූත්‍රයේ දී මේ අදහස සවිස්තරව ප්‍රකාශ කළා දුටු පමණින් නිගමනයකට නොබැස, විමසා අදාළ කරුණ තමන්ට ප්‍රත්‍යක්ෂ වූ කල්හි පමණක් නිගමනයකට බැසිය යුතුයි.

බුදුරජාණන් වහන්සේ චුල්ල හට්ථි පදෝපම සූත්‍රයෙන් ඒ බව මනාව ප්‍රකාශ කළ සේක

මේ අදහස් වලින් අනාවරණය වන්නේ අනෙක් ආගම් අතහැර බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ධර්මය පිළිගන්න ලෙස කරන බලපෑමක් නො වෙයි.

එය බුදුරජාණන් වහන්සේ තුළ පැවති ආගමික සහජීවනයේ තවත් අංගයක් බුදුන් වහන්සේගේ චරිතයේ විවිධ අවස්ථා ඇසුරින් උන්වහන්සේ කෙරෙහි ප්‍රකටවන ආගම් සහනශීලී තාවයක් දකින්නට පුළුවන්

බුදුන් වහන්සේ අන්‍ය ආගමිකයන් වෙත වැඩම කොට ඔවුන් හා සාකච්ඡා පැවැත්වූවා බමුණන් බුදුරජාණන් වහන්සේ වෙත පැමිණ උන් වහන්සේ හා සමග වාද කළ අවස්ථා බුද්ධ චරිතය ඇසුරෙන් දකින්නට පුළුවන් ඔවුන් එසේ වාදයට එළඹ ඇත්තේ බුදුරජාණන් වහන්සේත් උන් වහන්සේගේ ධර්මයත් හෙළා දැකීමේ අපහාසයට පත් කිරීමේ අභිප්‍රායයෙන්. එහෙත් බුදුරජාණන් වහන්සේ අනෙක් ආගමිකයන් සමග සාකච්ඡා පැවැත්වූයේ ඒ අදහසින් නොවෙයි කරුණු අවබෝධ කරවීම සත්‍යය අවබෝධ කරවීම උන් වහන්සේගේ පරම අපේක්ෂාව බවට පත්වුණා

වරක් බුදුරජාණන් වහන්සේ වේළුවනාරාමයෙහි වැඩ වසන සමයෙහි චොර නිවාප නම් පිරිවැජියාගේ අරමට වැඩියා. එහිදී බුදුරජාණන් වහන්සේ සකුළුදායි නම් පිරිවැජියා සමඟ සමග ධර්ම සාකච්ඡා කළ බව සඳහන් වෙනවා මෙයින් පැහැදිලි වන්නේ බුදුන් වහන්සේ අන්‍ය ආගමික පිරිවැජියන් හා බමුණන් විතරද ගොස් ගොස් සුහදව සාකච්ඡා කළ ඇති අයුරුයි අයුරු යි බුයි බුදුරජාණන් වහන්සේ කාගේ වුවත් වැදගත් අදහස් වලට සැලකිල්ලක් දක්වලා තිබෙනවා ඇතැම් අවස්ථාවල අන්‍ය ආගමිකයින් ගේ අදහස් අදහස් පිළිගෙන තිබෙනවා භික්ෂූන් වහන්සේලාට වස් එළඹීමට බීජ විනාශ නොකිරීම අනුදැන වදාළේ අන්‍යයන්ගේ අදහස් වලට විශේෂයෙන් මහජන මතයට ගරු කිරීමක් වශයෙන් හොඳ පිළිගැනීමක් වශයෙන්

බුදුන් වහන්සේ කිසිවිටෙකත් අන්‍ය නායකයන් හෙළා නො දුටු සේක ඔවුන් පහත් කොට නොසැලකූ සේක අන්‍ය ආගමිකයන්ට ගරු කළ යුතු බව උන්වහන්සේ ප්‍රකාශ කළ සේක

තමන් හමුවට පැමිණි නිගණ්ඨනාතපුත්ත යන්ගේ ශ්‍රාවකයෙකු වූ උපාලි ගෘහපතියාට උන්වහන්සේ කියා සිටියේ ඉක්මන් නොවන්න ඔබ නැණවතෙක් එබැවින් ඉක්මන් නොවී විමසා බලා කල්පනා කොට බුදුන් සරණ යන්න කියායි

මෙයින් ප්‍රකාශ වෙන්නේ බුදුරජාණන් වහන්සේ අන්‍යයන් කෙරෙහි දැක්වූ සහනශීලීත්වය අනෙක් ආගමික නායකයින්ට මෙන්ම මෙවැනි අවස්ථාවලදී ඔවුන් තමන් වහන්සේගේ ධර්මය කෙරෙහි යොමු කරවා ගැනීමට උන්වහන්සේට හැකියාවක් තිබුණා එහෙත් බුදුරජාණන් වහන්සේ එසේ ක්‍රියා නොකළේ ආගමික සහජීවනය හැම කෙනෙකු තුළම තිබිය යුතු හැම කෙනෙකුම බලාපොරොත්තු විය යුතු ශ්‍රේෂ්ඨ දෙයක් ලෙස කල්පනා කළ නිසයි…